Kumar Bağımlılığı

Kumar bağımlılığı nedir? 

Kumar bağımlılığı, kişinin kendini kumardan alıkoyamadığı davranışsal bir bağımlılıktır. Kumar bağımlılığı olan kişi, kumar oynarken sık sık büyük riskler alır. Kişinin kumar oynarken başta ödediği paranın miktarı veya ortaya koyduğu eşyanın değeri sabit değildir. Yani kişinin kazancına ya da kaybına göre alınan risk değişebilir. 

Kumar bağımlılığı belirtileri nelerdir? 

Her kumar oynayan kişiye bağımlı demek doğru olmaz. Kumarın bağımlılığa dönüştüğünü gösteren birtakım belirtiler bulunmaktadır. Kumar bağımlılığı olan biri:  

•  Kumardan aldığı keyfi artırmak için daha fazla kumar oynar.  
•  Kumarda kaybettiği parayı geri kazanmak için tekrar tekrar kumara başvurur.  
•  Çeşitli sıkıntılarla baş etmek için sıklıkla kumar oynar.  
•  Kumar oynama üzerine yoğun düşüncelerle meşgul olur.  
•  Kumar oynadığını etrafından saklar veya bu konuda yalan söyler.  
•  Kumar oynamak için çeşitli borçlara başvurur.    
•  Kumar oynadığı için hayatının çeşitli alanlarını riske atar.  
•  Kumarı bırakmayı dener ancak denemeleri başarısız olur.  
•  Kumarı bırakmayı denediğinde huzursuz ve sinirli olur.¹   

Farklı türlerde kumar oynayan birçok insan olmasıyla beraber kumar bağımlılığının toplumdaki genel yaygınlığı yaklaşık %2-3’tür.^2,3 

Kumar bağımlılığı neden sürer? 

Kişinin kumar oynamaya devam etmesindeki temel motivasyonu, ödeyeceği bedelin daha değerli bir ödüle dönüşmesidir. Yani kişi, gözden çıkardığı parayı ya da değerli bir eşyayı risk alarak kazanca dönüştürmek ister. Bununla beraber, kumar oynamanın işlevi kişiden kişiye veya kişi için dönemsel değişiklikler gösterebilir. Kumara bağımlı olan kişi, stresle baş etmek için kumar oynayabilir. Bu sayede, stresli durumdan kendini uzak tutar ve bazen aldığı riski maddi kazanca dönüştürüp iyi de hisseder. Böylece hem stresten uzaklaşarak hem de maddi kazanç elde ederek kumardan fayda sağladığını düşünür. Davranışın sürmesinin bir diğer nedeni de kişinin yaşadığı maddi zorluklar olabilir. Bu durumda kişi az bedel ödeyerek çok kazanç sağlama motivasyonuyla sorunun üstesinden gelmek ister. Kişinin kısa vadede kazanç sağlaması kumar oynamaya devam etmesine neden olur. Ancak kişi, aldığı riskler nedeniyle uzun vadede kazancını kaybeder ve kaybettiği miktarı geri kazanmak için daha fazla oynar. Böylece kişi kumar döngüsünün içine hapsolur.  

Kumar bağımlılığında etkili tedavi 

Kumar bağımlılığı tedavisi üzerine yapılmış araştırmaları inceleyen bir çalışma, kumar bağımlılığı tedavisinde BDT yani açılımıyla Bilişsel Davranışçı Terapi’nin etkili olduğunu bulmuştur.⁴ BDT’nin esas alındığı psikoterapi sürecinde, ilk olarak kişinin kumar oynama davranışı ve bağımlılık arasındaki bağlantıyı kurması sağlanır. Kişinin kumarla ilişkisini kavramsallaştıran, neden sonuç ilişkisinin kurulduğu formülasyon danışanla birlikte hazırlanır.⁵ Formülasyon sayesinde kişinin kumara devam ettiren mekanizma ve bağımlı davranışın sonuçları açığa kavuşturulur. Kumar oynamaya devam etmenin neden olduğu sorunlar listelenir ve bu sorunları önlemeye yönelik hedefler belirlenir. Belirlenen hedefler doğrultusunda planlanan egzersizlerle birlikte kişinin kumarı bırakması ve kumar oynadığı için deneyimlediği çeşitli sorunların önüne geçmesi sağlanır. 

Kaynaklar

1. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.  
2. Kessler, R.C., Hwang, I., LaBrie, R., Petukhova, M., Sampson, N.A., Winters, K.C., et al. (2008). DSM-IV pathological gambling in the National Comorbidity Survey Replication. Psychological Medicine, 38, 1351–1360.  
3. Williams, R.J., Belanger, Y.D., & Arthur, J.N. (2011). Gambling in Alberta: History, current status, and socioeconomic impacts. Final report to the Alberta Gaming Research Institute. Edmonton, Alberta. April 2, 2011.  
4. Gooding, P., & Tarrier, N. (2009). A systematic review and meta-analysis of cognitive-behavioural interventions to reduce problem gambling: hedging our bets?. Behaviour research and therapy, 47(7), 592-607.  
5. Şalcıoğlu, E. (2022). Bilişsel ve davranışçı terapilerde vaka formülasyonu ve terapi planlama: Klinik davranış analizi yaklaşımı. Nobel Akademik Yayıncılık.