Alkol Bağımlılığı

Alkol bağımlılığı nedir? 

Alkol bağımlılığı, alkol kullanımına yönelik yoğun istek duyularak yineleyici bir şekilde alkol tüketilmesidir.^2,3 Alkole bağımlılık geliştiren bir kişi kendisini ve çevresindekileri tehlikeye atacak şekilde alkol alır. Bu alkol alımı, kişinin bireysel ve sosyal hayatında aksamalara neden olur. Alkol bağımlılığı uyku bozukluklarına, karaciğer problemlerine, farklı kanser hastalıklarına ve çeşitli kalp sorunlarına yol açabilen ciddi bir sorundur.  

Alkol bağımlılığı belirtileri nelerdir? 

Alkol bağımlılığında kişi:   

•  Zararlarının farkında olmasına rağmen yoğun alkol tüketimine devam eder.  
•  Hayatında önceliği daima alkol kullanımına verir.  
•  Alkol kullanımını kontrol edemez.  
•  Alkole toleransı arttığı için giderek içtiği miktarı artırır.  
•  Alkol kullanmadığında titreme, terleme, kalp atışında hızlanma, kusma ve yoğun kaygı gibi yoksunluk belirtileri yaşar.  
•  Tekrarlayıcı bir şekilde tehlikeli olacak durumlarda alkol alır. Örneğin alkollü araç kullanır.³   

Alkol bağımlılığı nasıl sürer? 

Kişi, başlarda keyif amaçlı, az miktarda alkol alır. Böyle zamanlarda alkol kullanımının sıklığı da azdır. Ancak zaman içerisinde kişi aynı miktar alkolle aynı keyfi alamamaya başlar ve bu yüzden tükettiği alkol miktarını artırır. Planladığından daha fazla alkol alır hale gelir ve adım adım hayatını alkol tüketimine göre şekillendirmeye başlar.³ Alkol tüketimi sadece ‘keyif’ amaçlı olmaktan çıkar ve zorlayıcı bir hal alır. Alkol almadığında veya alkole ulaşamadığında yoksunluk belirtileri yaşadığından kişi tekrar tekrar alkol alır.²  

Yoğun alkol tüketimi, kişinin nörolojik yapısındaki hormonları da etkiler. Alkol, kişiye haz ve mutluluk hissettiren dopamin hormonunun hızlı bir şekilde salınımını sağlar. Kişi hayatındaki başka hiçbir aktivite kendisine bu denli kolay bir şekilde “mutlu” hissettirmediği için duygusal zorlanmalarla alkol içerek başa çıkar. Dolayısıyla kişinin alkol kullanımını kontrol etmeye yönelik girişimleri sonuçsuz kalır. Kişi alkole ulaşamayacağı veya alkol tüketmenin uygun olmayacağı ortamlardan kaçınır ve hayatının çeşitli alanları kısıtlanır. 

Alkol bağımlılığının etkili tedavisi 

Bilişsel Davranışçı Terapi yani kısa adıyla BDT’nin alkol bağımlılığı tedavisindeki etkisini inceleyen farklı araştırmalar mevcuttur. Bu araştırmalar BDT’nin alkol bağımlılığı için etkili bir tedavi olduğunu göstermektedir.^4,5,6 BDT ile kişiyi alkol kullanmaya teşvik eden etmenler belirlenir. Tedavide iki ana ilerleyiş söz konusudur. Birincisi; kişide alkol tüketme davranışını ortaya çıkaran durumlar düzenlenir. İkinci olarak kişi, bu tetikleyici durumlarla karşılaştığında alkol tüketme isteğini kontrol etmeyi öğrenir. BDT ile tedavide kişi bağımlı davranışını keserek alkol kullanımının yerine alternatif sağlıklı davranışlar geliştirir. Kişi tüm bu davranış değişikliklerini sürdürebilme becerisi kazanır. Sonuçta, kişinin hayatında alkol kullanımına bağlı oluşan sorunlarda kalıcı bir iyileşme görülür.

Kaynaklar

1. Black, D. W. (2013). Behavioural addictions as a way to classify behaviours. The Canadian Journal of Psychiatry, 58(5), 249-251.  
2. Donnelly, G., Kent-Wilkinson, A., & Rush, A. (2012). The Alcohol-Dependent Patient in Hospital: Challenges for Nursing. Medsurg Nursing, 21(1).  
3. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.  
4. Magill, M., Tonigan, J. S., Kiluk, B., Ray, L., Walthers, J., & Carroll, K. (2020). The search for mechanisms of cognitive behavioral therapy for alcohol or other drug use disorders: a systematic review. Behaviour research and therapy, 131, 103648.  
5. Fadus, M. C., Squeglia, L. M., Valadez, E. A., Tomko, R. L., Bryant, B. E., & Gray, K. M. (2019). Adolescent substance use disorder treatment: an update on evidence-based strategies. Current psychiatry reports, 21(10), 1-10.  
6. Coriale, G., Fiorentino, D., De Rosa, F., Solombrino, S., Scalese, B., Ciccarelli, R., ... & Ceccanti, M. (2018). Treatment of alcohol use disorder from a psychological point of view. Rivista di Psichiatria, 53(3), 141-148.