Toksik Pozitiflik
Günümüzde, pozitif düşünme ve sürekli olumlu olma anlayışı büyük bir hızla yayıldı. Sosyal medyada yalnızca olumlu olayları paylaşan hesaplar aracılığıyla, “iyi düşün, iyi olsun” ya da “bardağın dolu tarafından bak” gibi cümlelerle pozitif bir tutumu yaşam tarzı haline getirmek sürekli teşvik ediliyor. Ancak, bu pozitiflik dayatması bir noktada kişilerin gerçek duygularından kaçınmasına ve "toksik pozitiflik" adı verilen bir duruma yol açabiliyor.1
Toksik pozitiflik, her koşulda olumlu olma baskısıdır. Bu baskı, kişinin zorlayıcı duygularından kaçmasına neden olur. Bu da uzun vadede psikolojik sağlığı olumsuz yönde etkiler.2 Bu yazıda, toksik pozitifliğin ne olduğunu, psikolojik sağlık üzerindeki etkilerini ve bu durumla baş etme yollarını inceleyeceğiz.
Toksik pozitiflik nedir?
Toksik pozitiflik, hayatın doğal bir parçası olan zorlayıcı duyguları reddedip, her zaman mutlu ve olumlu olmayı zorunlu kılan bir yaklaşım olarak tanımlanır. Bu tutum kişileri, hayatın zorluklarını ve kaçınılmaz streslerini görmezden gelmeye yönlendirir. Kişilerin karşılaştıkları sorunlar karşısında, gerçeklerden uzaklaşıp her şeyi tozpembe görmek zorundaymış gibi hissetmesine neden olur.3
Bu durum, kişilerin deneyimlemekte zorlandığı, sıkıntı duyduğu duygularından uzaklaşmasına ve zamanla bu duygulara karşı toleransını kaybetmesine yol açabilir. Hayal kırıklığı, stres veya yas gibi doğal duygusal süreçleri yaşamaktan kaçınıldığında, uzun vadede kişilerin öznel sıkıntısı artar ve yaşamlarının çeşitli alanları olumsuz etkilenir.
Toksik pozitifliğin psikolojik sağlık üzerindeki etkileri
Başlangıçta her durumda olumlu tarafı görmek gibi görünse de toksik pozitiflik kişilerin sağlıklı duygusal tepkiler vermesini engelleyebilir. Bu durumun kişilerin psikolojik sağlığı ve yaşamı üzerinde çeşitli etkileri vardır.
1. Gerçek duygulardan kaçmak
Öfke, üzüntü ve kaygı gibi zorlayıcı duygular insan olmanın doğal bir parçasıdır. Bu duygulardan kaçınmak yerine onları ifade edebilmek psikolojik sağlık açısından çok önemlidir. Ancak toksik pozitiflik, bu duyguları "zararlı" olarak nitelendirir ve insanların bu duygulardan kaçmasına neden olur. Bu kaçınma kişide zamanla, kaygı ve depresyon gibi ciddi psikolojik sağlık sorunlarına yol açabilir.1
Örneğin, ayrılık yaşayan birine sürekli "Şu an yaşadıkların, gelecekte karşına çıkacak güzellikler için bir hazırlık olabilir.", "Bu kaybın, daha büyük kazançların habercisi olabilir." ‘Belki de daha iyisiyle karşılaşacağın için şimdi bunu yaşıyorsun.’’ demek, o kişinin yaşadığı durumdan ve hissettiği üzüntü, hayal kırıklığı gibi duygularından kaçmasına neden olabilir. Bu tür yüzeysel yorumlar, kişinin yalnız ve anlaşılmamış hissetmesine yol açabilir.
2. Empati eksikliği
Empati, bir kişinin duygularını anlamak ve onları kabul etmektir. Ancak toksik pozitiflik, empatiyi engeller. Zor bir durum yaşayan birine “güçlü ol” veya “her şey yoluna girecek” demek, o kişinin yaşadığı duygusal sıkıntının görmezden gelinmesine neden olabilir. Böyle bir yaklaşım, kişinin daha da yalnız hissetmesine ve sosyal destek alamamasına yol açabilir.
3. Gerçekçi olmayan beklentiler
Toksik pozitiflik, insanların hayatla ilgili gerçekçi olmayan beklentiler geliştirmelerine neden olabilir. Her zaman olumlu düşünmenin mümkün olduğu bir dünya yaratmaya çalışmak, karşılaşılan zorluklar karşısında kişileri hazırlıksız bırakır. Sonuçta hayal kırıklığı ve yetersizlik algısı artar, bu da özgüven eksikliğine yol açabilir.3
Toksik pozitiflikten nasıl korunabiliriz?
Toksik pozitiflikten uzaklaşmak ve daha dengeli bir yaşam sürmek mümkündür.
Duyguları kabul etmek: Kaygı, korku, üzüntü ve öfke gibi zorlayıcı duygular insan olmanın bir parçasıdır. Bu duyguları reddetmek yerine, kabul etmek ve neye dayandıklarını anlamaya çalışmak önemlidir. Zorlayıcı duyguları deneyimlemek, onları daha sağlıklı bir şekilde yönetmemize yardımcı olabilir.
Empati becerisini geliştirmek: Zor zamanlar geçiren birine yüzeysel pozitiflik dayatmak yerine, onun duygularını anlamaya çalışmak daha etkili bir yaklaşımdır. “Her şey yoluna girecek” demek yerine, “Bu durumun zor olduğunu anlıyorum” gibi empatik ifadeler kullanmak, kişinin anlaşıldığını hissetmesine yardımcı olur.
Pozitiflik ve gerçekçiliği dengede tutmak: Pozitif düşünmek önemlidir. Ancak gerçekçi beklentilerle desteklenmelidir. Hayatın zorluklarını kabul etmek ve olumlu bakış açısını dengede tutmak, daha sağlıklı şekilde duygusal bir denge kurmaya yardımcı olabilir.
